Het nieuwe thema bied nieuwe mogelijkheden.
Het nieuwe thema "Kleine civieltechnische werken" bied Markenburg de mogelijkheid nieuwe producten in het assortiment op te nemen. En wel van een soort die we in model niet zo vaak zien, zoals onderandere Dijkcoupures. Dijkcoupures zijn openingen in dijken, doorgaans afgewerkt met een stenen of betonnen keerwand aan ieder kopse eind van de dijk. De functie van de dijkcoupure is om een weg of spoorlijn de dijk te laten kruisen zonder dat de weg of spoorlijn daarbij met hellingen te maken krijgt. Dat is beter voor verkeersveiligheid en makkelijker voor landbouwvoertuigen, vrachtwagens/bussen en met name treinen. Belangrijk detail is wel dat een dijkcoupure de waterkerende functie van de dijk ondermijnd. Daarom zijn de stenen/betonnen keerwanden vaak voorzien van sleuven waar balken in geplaatst worden als hoog water dreigt. Verkeer kan er op dat moment even niet meer door, maar in die gevallen is het buitendijkse gebied vaak al onder water gelopen.
Bouw details.
Hoewel er ook dijkcoupures bestaan met deuren, komt de techniek met balken het meest voor. En dat zijn lang niet altijd kleine bouwwerkjes uit vervlogen tijden. Het grootste en tevens een heel modern exemplaar vinden we bij Culemborg. Gebouwd omstreeks 2010 en c.a. 70 meter breed, verhuld in een viaduct, kruist hier de rijksweg A2 met maar liefst 10 rijstroken de Diefdijk. De methode is ook hier met (betonnen) balken, die als hoog water dreigt op de A2 gehesen worden. De Markenburg dijkcoupures zijn van de meer alledaagse afmetingen, maar in technisch opzicht identiek.
De zogeheten schotbalken worden doorgaans nabij de dijkcoupure bewaard. Wanneer dat om houten balken gaat, liggen die meestal droog in een shotbalken huisje. Wanneer hoog water dreigt worden de balken in de gleuven van de dijkcoupure geplaatst of gehesen, afhankelijk van de omvang. Omdat er doorgaans twee rijen schotbalken in de dijkcoupure passen ontstaat er een tussenruimte. De tussenruimte wordt dan opgevuld met zand, zandzakken of zelfs mest. Het totaal zorgt ervoor dat de dijk inclusief de coupure weer een volwaardige waterkerende functie krijgt. Interessant detail is dat waar de balken (of in sommige gevallen de deuren) de grond raken in gesloten positie, de ondergrond vaak versterkt is zodat het wassende water niet onder de afsluiting door kan spoelen. Deze maatregelen zijn ook in de geopende situaties vaak te herkennen aan subtiele verschillen in de ondergrond. Dit kan een ander type asfalt zijn, maar bij spoorwegen zien we ook vaak betonnen of gemetselde stroken de sporen kruisen, die over het algemeen met de bovenkant gelijk liggen aan de bovenkant van de spoorstaven. Wie zoiets in model wilt nabootsen kan daarvoor de Markenburg rollagen gebruiken uit het thema metselverbanden. Met een beetje knutselen is dat netjes aan te sluiten op het ballastbed en directe omgeving.
Het voorbeeld.
Dijkcoupures vinden we in feite overal waar er dijken zijn. De kustprovincies en daarbij de provincie Groningen in het bijzonder, staan welbekend om de dijkcoupures. Het zijn veel geziene bouwwerken waar nieuwere polders grenzen aan oudere polders. Maar ook in de binnenlanden, bijvoorbeeld in en om plaatsen als Antwerpen, Cuijk, Gorinchem, Nijmegen, Tiel en Waalwijk zien we dijkcoupures en dan met name in de zogeheten winterdijken. Ook voor spoorwegen vinden we uiteenlopende dijkcoupures. Een breed, 4 sporig, maar nauwelijks opvallend exemplaar vinden c.a. 200 meter ten zuiden van station Rotterdam Zuid. De schotbalken liggen aan de westkant van het spoor onder een afdakje. De waterkerende hoogte betreft nog geen meter, al kan dat in een kritische situatie toch het verschil betekenen tussen droge of natte voeten in het dichtbevolkte achterland.
In het Zeeuwse ’s heer Arendskerke, nabij Goes ligt een duidelijker zichtbare dijkcoupure. Deze is goed zichtbaar vanaf het viaduct van de “nieuwe Rijksweg” waar deze kruist met het spoor Roosendaal - Vlissingen. De shotbalken worden ook hier in een goed geventileerd loodsje net ten noorden van het spoor bewaard.
Vind hier het thema: Kleine civieltechnische werken
Zoeken op een specifieke schaal kan eenvoudig met de filteropties op de hoofdpagina van de Markenburg webwinkel. Scroll naar beneden en vul links onder de gewenste schaal in. Druk dan op "filter toepassen".
